بزرگترین فروشگاه فروش محصولات الکترونیکی در الکترونیک110ایسام

 آزادی در قلمرو نرم‌افزار - گفت‌وگو با ریچارداستالمن

شگفتا كه رایانه‌ها از ۲۰ سال پیش تاكنون چگونه متحول شده‌اند وچگونه متحول كرده‌اند. حالا هر روز هزاران نفر به خیل كاربران این جعبه جادویی دوماضافه می‌شوند و هر لحظه كه می‌گذرد، مفهومی، شاخه‌ای یا رشته‌ای جدید به این دنیاپیوند می‌خورد. افزایش این شاخ و برگ اما هرگز باعث نشده كه این درخت، پیر و كهنسالجلوه كند، كه برعكس، گویی هر روز جذاب‌تر و با شكوه‌تر می‌نماید. حاصل این «پیوند»ها ثمراتی جدیدند و گل‌هایی جدید و خارهایی كه باید آن‌ها را جست وعمیقانه‌تر نگاهشان كرد.

شگفتا كه رایانه‌ها از ۲۰ سال پیش تاكنون چگونه متحول شده‌اند و چگونه متحولكرده‌اند. حالا هر روز هزاران نفر به خیل كاربران این جعبه جادویی دوم اضافهمی‌شوند و هر لحظه كه می‌گذرد، مفهومی، شاخه‌ای یا رشته‌ای جدید به این دنیا پیوندمی‌خورد. افزایش این شاخ و برگ اما هرگز باعث نشده كه این درخت، پیر و كهنسال جلوهكند، كه برعكس، گویی هر روز جذاب‌تر و با شكوه‌تر می‌نماید. حاصل این «پیوند»هاثمراتی جدیدند و گل‌هایی جدید و خارهایی كه باید آن‌ها را جست و عمیقانه‌تر نگاهشانكرد. از ۲۰ سال پیش تاكنون مردی تلاش می‌كند تا از آزادی نرم‌افزار پاسداری كند. این مرد ریچارد.م.استالمن نام دارد كه اختصاراً به RMS مشهور شده است. (خود او درنخستین ویرایش لغت‌نامه هكرها می‌نویسد. «ریچارد استالمن نام دنیوی من است،می‌توانید مرا rms صدا كنید.») استالمن بیست سال پیش بنیاد نرم‌افزار آزاد را تأسیسكرد و علیرغم تحولات جنبش نرم‌افزار آزاد طی دو دهه‌ای كه از عمر آن می‌گذرد، اوهمچنان بر مواضع خود پافشاری می‌كند و قاطعانه به تبلیغ و ترویج مبانی آزادینرم‌افزار می‌پردازد. چنانچه در طول گفت‌وگویی كه ترجمه آن را پیش‌رو دارید باز همبه مصاحبه‌كننده (كه خود یكی از مروجین سیستم‌های مبتنی بر BSD در ایتالیا است) یادآوری می‌كند كه نباید مفاهیم مختلف آزادی را با یكدیگر اشتباه گرفت. اشتباهی كهاز تعدد معانی Free نشأت می‌گیرد. استالمن هم‌اكنون برای تبلیغ نرم‌افزار آزاد بهكشورهای مختلف سفر می‌كند و به عنوان نمونه اخیراً به سوریه سفری داشته است. اینمصاحبه به چند لحاظ حائز اهمیت است. استالمن در خلال گفته‌ها، بار دیگر به تبیینتفاوت‌های نرم‌افزار آزاد و نرم‌افزار منبع‌باز می‌پردازد و به‌طور نسبی تصویرروشن‌تری را از صف‌بندی‌های موجود و عمق پیچیدگی‌های موضوع نمایان می‌سازد. نگاهیدوباره به نقش مجوزهای گنو (GNU) در بقای آزادی نرم‌افزار (Copy left) و مقایسهآن‌ها با مجوزهای BSD حاوی نكات مهم و ارزشمندی است. موارد مذكور اگر چه به تفصیل وبه كرات در پایگاه وب gnu.org و منابع دیگر یافت می‌شوند اما بررسی مختصر و یك‌بارهآن‌ها در كنار دیدگاه‌های استالمن در مورد جدیدترین وقایع مرتبط با جوامع آزاد ومنبع‌باز در نوع خود جالب و خواندنی است. همچنین در شماره‌های ۳۳، ۳۵ و ۳۷ درمقالا‌تی تحت عنوان جنبش اپن‌سورس و در شماره ۳۹ ماهنامه شبكه نیز به نقش تاریخیاستالمن پرداخته شده است.
• ‌‌‌شاید گنو لینوكس (كل سیستم‌عامل) معروف‌ترینپروژه نرم‌افزار آزاد باشد، نظر شما در مورد این واقعیت كه لینوكس (هسته) برایمدیریت كدهای سنجش از یك برنامه اختصاصی (متملكانه)(۱) استفاده می‌كند چیست؟
o نرم‌افزار آزاد توسط كاربر كنترل می‌شود. هنگامی كه یك نسخه از آن را تهیه كنیدمالك آن هستید. اگر یك خانه بخرید از جابه‌جایی خلاص می‌شوید. اگر نمی‌دانید چگونهمی‌توانید آن را تغییر دهید می‌توانید یك نجار یا لوله‌كش استخدام كنید تا تغییراترا برای شما انجام دهند. در مورد نرم‌افزار هم چنین است. هر كاربر می‌تواند ازمزایای آزادی برای تغییر نرم‌افزار نفع ببرد. اگر نرم‌افزار آزاد باشد می‌توانیدپسرعموی برنامه‌نویس خود را وادار كنید تا آن را برای شما تغییر دهد. یا كسی رابرای این‌كار استخدام كنید.نرم‌افزار غیرآزاد توسط توسعه‌دهنده آن كنترل می‌شود. توسعه‌دهندگان غالباً ویژگی‌های بداندیشانه‌ای را اضافه می‌كنند. مثلاً برای جاسوسییا محدود كردن كاربر. گاهی اوقات آن‌ها ویژگی‌های بداندیشانه را مخفی نگه‌می‌دارند. در عین حال آن‌ها تصور می‌كنند كه مردم آنقدر به این نرم‌افزار وابسته هستند كه آنرا حتی با ویژگی‌های بداندیشانه هم می‌پذیرند. كاربران نمی‌توانند این ویژگی‌ها راحذف كنند چون كدمنبع را ندارند. با نرم‌افزار آزاد چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد. چوننرم‌افزار آزاد توسط كاربر كنترل می‌شود. حتی اگر یك برنامه آزاد یك ویژگیبداندیشانه داشته باشد، هر برنامه‌نویس می‌تواند آن را حذف و نسخه اصلاح شده رامنتشر كند و همه كاربران از جمله كسانی كه برنامه‌نویس نیستند از آن نسخه استفادهخواهند كرد. مجبور نیستید كه این تغییرات را خودتان انجام دهید. چون شخص دیگری اینكار را قبل از این‌كه آن را تهیه كنید انجام داده است. كاربران نرم‌افزار آزادهمچنین تصمیم می‌گیرند كه آن را چگونه توسعه دهند. در بسیاری موارد خواسته بسیاریاز كاربران یكسان است. دیر یا زود كاربرانی كه با برنامه‌نویسی آشنا هستند یا كسانیكه می‌توانند برای تغییرات پول بپردازند، تغییر موردنظر شما را انجام می‌دهند.

• فكر نمی‌كنید مشكل این باشد كه چه كسی و به چه منظوری توسعه آن را كنترلمی‌كند؟
  o مشكل نرم‌افزار اختصاصی این است كه یك توسعه‌دهنده خاص توسعه آن راكنترل می‌كند نه شمای كاربر. هر برنامه غیرآزاد یك ارباب و رییس دارد و اگر از اینبرنامه استفاده كنید او رییس شما می‌شود. روِسای متفاوت نیات متفاوتی هم دارند. بعضی بهتر از بقیه هستند. اما مقایسه یك رییس با رییس دیگر باعث دور شدن از مشكلاصلی می‌گردد كه همان آزادی است. آزادی به معنی نداشتن رییس است. با نرم‌افزار آزادمجبور نیستید نگران باشید كه هدف رییس برای توسعه برنامه چیست چون شما آزادید كهبرای خودتان تصمیم بگیرید.
  • نظر شما در مورد این خبر كه سان یك پروژه منبع بازدر مورد سیستم‌عاملش، یعنی سولاریس ۱۰، ایجاد خواهد كرد چیست؟
  o متوجه نمی‌شومكه این دقیقاً چه معنایی دارد. من مدافع منبع‌باز نیستم. اگر سان سیستم‌عاملسولاریس را به یك نرم‌افزار آزاد تبدیل كند پس به آزادی كاربر احترام خواهد گذاشت. این كار خوبی است. ساختن سولاریس آزاد می‌تواند یك كمك و همكاری اساسی و مهم برایجامعه نرم‌افزار آزاد باشد. اما از آنجا كه ما پیش از این نرم‌افزاری داشته‌ایم (گنو لینوكس) كه كم یا بیش مشابه آن است، این همكاری به اندازه اپن‌آفیس یا آزادكردن جاوا اهمیت نخواهد داشت.
  • آیا در فكر توسعه چیزی به صورت یك انشعاب یاشاید جایگزینی Hurd به جای كرنل آن هستید؟
  o منظور این سؤال را نمی‌فهمم. انشعاب برای چه؟ جایگزینی Hurd با هسته چه چیزی؟
  • من در مورد جایگزین كردنكرنل سولاریس ۱۰ به جای هسته Hurd صحبت می‌كنم (البته در صورتی كه آزاد باشد) o اینكار قابل انجام است اما هدفی برای این‌كار نمی‌بینم. هسته‌ای آزاد به نام لینوكس ازقبل وجود داشته كه با سیستم گنو كاملاً خوب كار می‌كند. چرا ما باید آن را با هستهسولاریس جایگزین كنیم؟
  • به همان دلیلی كه گنو،Hurd را توسعه داد.
  o هنگامیكه ما توسعهHurd را شروع كردیم هسته آزادی وجود نداشت. انگیزه ما فراهم كردن یككرنل آزاد بود. از آنجا كه اكنون هسته‌ای آزاد و در حال كار به نام لینوكس داریمتوسعهHurd بیش از این ضرورتی ندارد. ما به دو دلیل این‌كار را دنبال می‌كنیم. یكآن‌كهHurd طراحی قوی‌تری دارد و دارای برتری‌هایی می‌باشد. دوم آن‌كهHurd یك هستهگنو خواهد بود برای پروژه گنو. یعنی هیچ‌ یك از این مزایا با استفاده از سولاریسبه‌دست نمی‌آید.
  • وضعیت توسعهHurd چگونه است؟
  o Hurd اجرا می‌شود اما نهبه‌طور قابل اعتماد. توسعه دهندگان به آهستگی سرگرم كار برروی آن هستند. اگر چه یكیاز آن‌ها بخشی از وقت خود را صرف یافتن منابع مالی كرده است.
  توسعه‌دهندگان بهاین نتیجه رسیده‌اندكهMach به عنوان یكMicrokernel غیرقابل اعتماد است و به جای آنلازم است Hurd را به۴ L انتقال دهند كه این امر مستلزم بازنویسی‌های اساسی است.
  • چه نوع رقابتی بین GNU/Hurd تكمیل شده وGNU/Linux وجود خواهد داشت؟
  o هم GNU/Hurd ، زمانی كه به‌طور قابل اعتماد اجرا شود و هم GNU/Linux ، هر دو سیستم‌هایعامل آزاد خواهند بود. (مشروط براین‌كه كسی به آن‌ها بسته‌های غیرآزاد اضافه نكند) بنابراین انتخاب میان آن‌ها انتخابی كاملاً كاربردی خواهد بود. من امیدوارمHurd به‌واسطه معماریش توانایی‌های بیشتری ارایه كند.
  • من برای روشن شدن موضوع،جملا‌تی را نقل می‌كنم:
  - نقل ازHurd و لینوكس (در پایگاهgnu.org)
  «هنگامیكه در سال ۱۹۹۰ توسعهHurd را شروع كردیم پرسش پیش روی ما این بود كه چگونهمی‌توانیم هسته آزاد برای سیستم GNU تهیه كنیم. آن زمان هسته آزاد یونیكس مانندیوجود نداشت و ما می‌دانستیم كه هیچ‌كس قصد نوشتن آن را ندارد. تنها راه برای داشتنیك كرنل رایگان آن بود كه خودمان آن را بنویسیم، بنابراین دست به كار شدیم».
  - نقل از لینوكس و پروژه گنو (پایگاهgnu.org )
  «به غیر از گنو پروژه دیگری به‌طورمستقل یك سیستم‌عامل یونیكسی ساخته بود. این سیستم كه اكنون بهBSD مشهور است دردانشگاه بركلی توسعه یافته بودBSD . در دهه هشتاد غیرآزاد بود اما در اوایل دهه نودبه صورت آزاد عرضه شد.»
  - نقل از «منبع باز: نداهایی از انقلاب منبع‌باز»:
  «كدهای شبكه‌سازیBSD و یوتیلیتی‌های پشتیبان تحت‌نام ۱Networking Releas و بهعنوان اولین كدهای آزاد قابل‌ بازتوزیع بركلی در ژوئن ۱۹۸۹ عرضه شدند. ضوابط اعطایمجوز، آزادانه بود. دارنده مجوز می‌توانست كدهای اصلاح شده یا نشده را به شكل اولیهیا دودویی و بدون حق اختراع یا پرداخت پول به بركلی، عرضه كند. تنها شرط لازم اینبود كه اعلامیه‌های كپی‌رایت موجود در فایل منبع دست‌نخورده باقی مانده و درمستندات محصولاتی كه در آن‌ها از این كدها استفاده شده اشاره گردد، كه این محصولحاوی كدهای دانشگاه كالیفرنیا و شركایش می‌باشد. علیرغم این‌كه بركلی برای هر نوارهزار دلار پول می‌گرفت، هر كس مختار بود یك كپی از آن را از كسی كه قبلاً آن رادریافت كرده بگیرد. در واقع مدت كوتاهی بعد از ارایه آن، پایگاه‌های بزرگ زیادی آنرا به عنوانftp های بی‌نام عرضه كردند. علیرغم این دسترسی آسان،CSRS از این‌كه صدهاسازمان كپی‌هایی از آن را خریداری كرده بودند خوشحال بود چرا كه درآمدها صرف توسعهبیشتر می‌شد.» ضمن خواندن این صفحات به چیزی برخوردم كه متوجه آن نمی‌شوم: اگرBSD از ژوئن ۱۹۸۹ با یك مجوز آزاد موجود بوده است چرا به جای نوشتن ‌Hurd با هسته آن‌هاشروع نكردید؟ همین سؤال در مورد هسته لینوكس در سال ۱۹۹۱ هم صدق می‌كند.
  o فقطبخش‌هایی ازBSD در ژوئن ۱۹۸۹ با یك مجوز آزاد در دسترس بودند. با دقت ببینید اینجاچه گفته است: «كدهای شبكه‌سازیBSD و یوتیلیتی‌های پشتیبان تحت عنوان ۱ Networking Releas در ژوئن ۱۹۸۹ عرضه شدند.» و «كدهای شبكه‌سازی» BSD فقط بخشی از یك هسته است.
  • این بخش‌ها از چه نوع مجوز آزادی استفاده می‌كردند؟
  o فكر می‌كنم مجوزاصلیِBSD بود، مشابه ۴ .۴ BSD به بعد اما مطمئن نیستم.
• این مجوزBSD به اندازه كافی آزاد نبود؟
  o این مجوز واجد شرایط نرم‌افزارآزاد هست. اما به نظر من به خوبیِ بعضی از مجوزهای نرم‌افزار آزاد نیست. چون ازآزادی همه كاربران حفاظت نمی‌كند. این به واسطه‌ها اجازه می‌دهد تا نرم‌افزارها رااختصاصی كنند كه این به معنی توزیع نرم‌افزار در میان دیگران اما بدون آزادی است.
  • چرا نوشتن یك مجوز جدید(GPL) را ترجیح دادید؟
  o من در اینجا یك سردرگمیمی‌بینم. تصمیم من برای توسعه مجوزهای گنو هیچ ارتباطی به مجوزهایBSD نداشته است. مجوزهای BSD بعد از مجوز GNU GPL مورد استفاده قرار گرفتند. در سال ۱۹۸۵ یا ۱۹۸۶ منبا افرادی ازCSRG بركلی ملاقات كردم و از آن‌ها درخواست كردم كه كارشان را از كدیونیكسATِT جدا كنند. من از آن‌ها خواستم كه كدشان را به ‌جای دسترسی فقط از طریقمجوزهای ATِT به عنوان نرم‌افزار آزاد عرضه‌ كنند. این كار را كردم چون می‌خواستماز كدهایBSD در گنو استفاده كنم.
  • می‌دانم كه شما پایه‌گذار جنبش نرم‌افزارآزاد هستید، با این حال نمی‌فهمم كه شما چگونه محدودیت‌های تحمیل شده توسط GPL راآزادی معنی می‌كنید. مثلاً شما باید كد اصلاح‌شده منبع را برای نرم‌افزاری كه بهصورت عمومی عرضه می‌شود ارایه دهید و این‌كه باید تحت همان GPL باشد. از نظر منمجوز BSD به كاربران، توسعه‌دهندگان و مشاغل آزادی بیشتری می‌دهد. این‌طور نیست؟
  o این همان چیزی است كه تضمین می‌كند كاربران از چهار آزادی برخوردار هستند. مجوزهایBSD چنین تضمینی ارایه نمی‌دهند و بنابراین همه كاربران چنین آزادی‌هایی راندارند. مجوزهایBSD آزادی بیشتری اعطا نمی‌كنند. آنچه فراهم می‌كنند، برای آن‌ها كهمی‌توانند از آن سود ببرند، قدرت است، قدرت نفی آزادی دیگران بهتر است. (برایخواندن توضیحات بیشتر می‌توانید به این صفحه مراجعه كنید: www.gnu.org/philosophy/freedom-or-power.html)
  • نخستین نسخه GPL در فوریه ۱۹۸۹ آمد. نسخه دوم آن در ژوئن ۱۹۹۱ ارایه شد. دلیلآن چه بود؟
  o به خاطر ندارم كه چه تغییر خاصی صورت گرفت اما شما می‌توانید ایندو را ببینید و مقایسه كنید. ما هر تغییری را به دلیل خاصی انجام دادیم. این مانندعرضه نسخه ۲/۱ یك برنامه است، شما باگ‌هایی یافته‌اید و آن‌ها را اصلاح می‌كنید.
  • آیا نسخه سوم هم در راه است؟
  o ما سرگرم كار برروی یك نسخه جدید هستیماما جاهایی وجود دارد كه نمی‌دانیم انجام دادن چه كاری درست است.
  • چرا GPL این‌قدر طولانی و قانون‌مأبانه است؟
  GPL یك سند قانونی است، بنابراین به زبانقانون نوشته شده است در غیراین‌صورت این سند به‌درد نمی‌خورد. این سند شاملآسان‌ترین لغاتی است كه می‌توانستم پیدا كنم تا این شرایط را به‌طور واضح و غیرمبهمبیان كنم.
  • در هفتم اكتبر ۲۰۰۴ جف.و.مركی پیشنهاد زیر را در فهرست پستی Linux.kernel ارایه داد: «ما مبلغ پنجاه هزار دلار آمریكا را برای یك بار مجوز Linux Kernel Source برای یك Snapshot واحد از یك نسخه واحد لینوكس برمبنای شمارهعرضه به Kernel.org پیشنهاد كردیم. این پیشنهاد باید توسط «همه» دارندگان حق طبعپذیرفته شود و این نگارش متعاقباً از مجوز GPL به مجوزی از نوع BSD برای این كدتبدیل خواهد شد. به بیان دیگر استفاده از نسخه‌های۲ .x غیرآزاد بوده و همچنیناستفاده از آن بدون انجام تغییرات مجاز می‌باشد. لازم به توضیح است كه مبلغ فوق به Kernel.org پرداخت می‌شود و بایستی توسط “همه” مورد پذیرش واقع شود.» نظر شما درمورد این پیشنهاد چیست؟
  o احمقانه بود كه مردم آن را بپذیرند. چرا باید به اواجازه داد لینوكس را در اختیار كاربران قرار دهد بدون آن‌كه به آزادی آن‌ها احترامبگذارد. اگر من در لینوكس مشاركت داشتم به آن‌ها نه می‌گفتم و برای این‌كه باید بهآزادی كاربران احترام گذاشت پافشاری می‌كردم. من هیچ بخشی از لینوكس را ننوشته‌اماما این همان چیزی است كه من هنگام توسعه یك برنامه به آن توجه می‌كنم.
  دو سمبلکپی‌رایت و کپی‌لفت در کنار هم

دو سمبل کپی‌رایت و کپی‌لفت در کنار هم

• تعدادی از توسعه‌دهندگان این پیشنهاد را فوراً رد كردند. بنابراین به نظرمی‌رسد كه آن‌ها برای دیدن نگارشی از لینوكس مبتنی بر مجوز BSD شانسی ندارند.
  o چه بهتر!
  • به هر حال شك دارم كه این وضعیت در آینده تغییر كند. با این‌همه،لینوكس برای مدیریت كد منبعش از یك نرم‌افزار اختصاصی استفاده می‌كند. این واقعاًالگوی بدی برای جنبش نرم‌افزار آزاد است. یعنی اعطای آزادی در ازای پول. آیا برایاطمینان از این‌كه این امر هرگز اتفاق نیفتد برنامه‌ای دارید؟
  o نمی‌توانمپیشگویی كنم. اما حدس می‌زنم كسانی كه پاسخ منفی دادند را‡ی خود را حفظ كنند. لینوسبا استفاده از یك نرم‌افزار غیرآزاد در این راه حساس و عمومی، الگوی بدی را درجامعه جا انداخته است. هنگامی كه او این كار را كرد، من در لیستLinux.Kernel از اوانتقاد كردم و فكر می‌كنم با مطرح كردن این موضوع به منصرف شدن پروژه‌های دیگر ازانجام چنین كاری كمك كرده‌ام. به این ترتیب تأثیرات زیان‌آور این قضیه كاهش یافتهاست. بنیاد نرم‌افزار آزاد نمی‌تواند بیش از این كاری در مورد لینوكس انجام دهد چراكه ما در توسعه این برنامه خاص نقشی نداریم.
  • لینوكس امروز فقط یك هسته است. بنابراین شما هنوز مستقیماً روی دیگر بخش‌های این سستم‌عامل نظارت دارید. دلیلاین‌كه نام كامل سیستم‌عامل گنو لینوكس می‌باشد هم همین است.
  o این دلیلنامگذاری گنو - لینوكس نیست و ارتباطی به آن ندارد. نام گنو لینوكس به این معنی استكه این لیست با عنوان گنو آغاز و لینوكس به آن اضافه شده است. این روزها سیستم شاملهزاران بسته‌ای است كه توسط هزاران توسعه‌دهنده تولید می‌شوند. اما پایه و اساسهنوز گنو است و لینوكس به آن اضافه شده است.
• بابت این توضیح ممنونم. فكر می‌كنم تنها كسی نبودم كه این تصور غلط را داشتهاست چون صفحه خانگی پروژه دبیان (http://www.debian.org/) می‌گوید: «دبیان ازهسته لینوكس استفاده می‌كند (هسته یك سیستم‌عامل) اما اغلب ابزارهای پایه‌ایسیستم‌عامل برگرفته از پروژه گنو می‌باشند، از همین رواست كه گنولینوكس نام دارد» آیا در مورد این‌كه روزی لینوس توروالدز تصمیم بگیرد رهبری یكی از توزیع‌های لینوكسرا به‌دست گیرد فكر كرده‌اید؟
  o خیر چون او همیشه گفته است كه علاقه‌ای به اینكار ندارد. اگر می‌خواهد چنین كاری كند البته كه استحقاق آن را دارد. هر كسیمی‌تواند این كار را انجام دهد.
  • امروزه «لینوكس» واژه جادویی IT است وسردرگمی‌های فراوانی در مورد بروز معانی نرم‌افزار آزاد منبع‌باز و یا لینوكس وگنولینوكس وجود دارد. از این‌كه گنو و بنیاد نرم‌افزار آزاد مقبولیت و نفوذ خود رااز دست بدهد نمی‌ترسید؟
  o به كار بردن واژه ترس نسبتاً سخت است. احساس مننگرانی در مورد بروز یك مشكل واقعی است. پروژه گنو زمانی اعتبار خود را از دستمی‌دهد كه مردم كارهای بسیار مهم گذشته ما را به دیگری نسبت بدهند و این اثربخشیكارهای امروزی ما را كاهش می‌دهد. ده‌ها میلیون نفر اكنون از سیستم‌عاملی استفادهمی‌كنند كه به خاطر یك مبارزه همیشگی برای آزادی - چیزی بی‌همتا در دنیای رایانش - توسعه یافته است و آن‌ها این را نمی‌دانند. نام لینوكس هرگز با آزادی به عنوان هدفپیوند نخورده است، این مقصود با نام گنو گره خورده است. وقتی مردم می‌پندارند كهسیستم لینوكس است، از چرایی توسعه آن تصور غلطی خواهند داشت. آن‌ها فكر می‌كنندلینوس توروالدز آن را برای تمرین و سرگرمی به‌وجود آورده است. لذت و آزادی هر دومی‌توانند مردم را برای توسعه نرم‌افزار آزاد تهییج كنند. اگر مردم این موضوع رابدانند این محرك‌ها می‌توانند برای آن‌ها الهام‌بخش باشند. من از كاربران گنولینوكسمی‌خواهم كه بدانند دلیل موجودیت این سیستم آزادی است. آن وقت است كه گروهی ازآن‌ها برای دفاع از آزادیمان به ما ملحق خواهند شد. در دنیا هرگز به اندازه كافیبرای آزادی مدافع وجود ندارد.
  • همان‌طور كه گفتید: «در دنیا هرگز به اندازهكافی برای آزادی مدافع وجود ندارد.» اما Distrovatch.com بیش از ۳۵۰ توزیع گنولینوكس را برشمرده است. به نظر شما این به نوعی پراكندگی منابع نیست؟
  o طبیعتاًمقداری اتلاف وجود دارد. اما نه به اندازه‌ای كه فكر می‌كنید. بسیاری و شاید اغلباین توزیع‌ها مشتقانی از توزیع‌های دیگر هستند و حفظ یك توزیع اشتقاقی كار چندانیندارد.
  • شما داروینِ اپل را چگونه معنا می‌كنید؟ هم اختصاصی و هم منبع‌باز؟
  o داروین اكنون نرم‌افزار آزاد است نه اختصاصی (منبع باز هم هست) گر چه دو سالپیش بخش‌هایی از كد داروین مجوز متفاوتی داشت كه منبع‌باز بود، اما نرم‌افزار آزادمحسوب نمی‌شد.
  • من از چند سال پیش بازار سیستم‌های عامل را زیر نظر دارم. بهنظر من با هر عرضه Mac OSX اضافه شدن نوآوری‌ها تداوم یافته و تجربه كاربران آنبهبود می‌یابد. اما چنین بهبودهایی را در هیچ یك از توزیع‌های تجاریگنولینوكسRedHat) ،Mandrake ،Novell/suse و ...) نمی‌بینیم. چنین به نظر می‌رسد كهاین شركت‌های بزرگ یك محصول كامل را به سادگی با در كنار هم قرار دادن نتیجه ودستاورد پروژه‌های خارجی گوناگون تولید می‌كنند. آن‌ها لینوكس (هسته)،GCC ،یوتیلیتی‌های دیگر گنو،XFree/X.org ،KDE/Gnome و غیره را دربر‌دارند. پس نوآوریبرای كاربر كجاست؟
  o بخش آخر پرسش شما این تصور را القا می‌كند كه نوآوری همانچیزی است كه ما می‌خواهیم و آزادی مسأله ثانویه است. از نظر من این درست عكس قضیهاست. آزادی مهمترین چیز است و نوآوری تا جایی كه آزادیمان را حفظ كند خوب است. هرگزاز خودم نپرسیده‌ام كه ممكن است نرم‌افزار آزاد به معنای نوآوری بیشتر باشد یانباشد چون خواسته من آزادی است. نرم‌افزار آزاد نرم‌افزاری است كه به آزادی مااحترام می‌گذارد. نرم‌افزار اختصاصی (متملكانه) منكر آزادی كاربر است. در صورتی كهنرم‌افزار اختصاصی نوآورانه باشد باز هم از آن استفاده نخواهم كرد. من بیست سالبرای آزادی خودم و شما جنگیده‌ام و به خاطر رسیدن به راحتی، از آن دست برنخواهمداشت. نوآوری تا جایی پسندیده است كه به آزادی مردم احترام می‌گذارد اما هنگامی كهطعمه‌ای است تا مردم آزادیشان را فدا كنند، ناپسند است.
  • من در مورد شركت‌هایتجاری صحبت می‌كنم كه با عرضه نرم‌افزارهای آزاد از آزادی حمایت كرده‌اند. بنابراینآزادی از قبل وجود داشته است. آن‌ها می‌توانند نوآور باشند یا نباشند. این فقط جنبهتجاری دارد. آن‌ها ترجیح دادند پول‌ها را صرف آگهی‌های بزرگ تبلیغاتی كنند. تنهاتردید آن‌ها این بود كهGPL ممكن است مانع نوآوری شود.GPL مانع اصلاحات غیرآزاد است GPL .تنها ممكن است مانع «نوآوری»‌هایی شود كه غیر‌آزاد هستند، آیا اشكالی در آنمی‌بینید؟ من نمی‌بینم. اگر برنامه‌ای غیرآزاد باشد تهاجمی به همبستگی اجتماعیمحسوب می‌شود. خوشحال خواهم شد اگر بتوانم از توسعه چنین نرم‌افزاری جلوگیری كنم.
  • جایی خوانده‌ام كه مایكروسافت ادعا كردهGPL نوآوری در كسب و كار را نابودمی‌كند.
  GPL برای حراست از آزادی نرم‌افزار آزاد ایجاد شده است. این مجوزمی‌گوید كه نسخه‌های اصلاح شده نرم‌افزار هم باید آزاد باشند. این همان چیزی است كهمایكروسافت نمی‌پسندد. مایكروسافت فكر می‌كند حق دارد از كار ما در محصولاتشاستفاده كند، حتی هنگامی كه این محصولات اختصاصی هستند. مایكروسافت به ما اجازهنمی‌دهد از كدهای منبعش در برنامه‌های خود استفاده كنیم اما فكرمی‌كند كه ما بایدبه آن‌ها اجازه دهیم تا از كدهای منبع ما در برنامه‌هایشان استفاده كنند. مایكروسافت می‌گوید: «مال من مال خودم است و مال تو هم مال من است». اما آیا حمایتما از آزادی كاربران از نوآوری خاصی جلوگیری خواهد كرد؟ شاید. زمانی كه یك نوآوریبه قیمت سلب آزادی ما تمام شود، GPL می‌گوید نه! آیا این چیز بدی است؟ این بهارزش‌های شما بستگی دارد. اگر تماماً برای نوآوری ارزش قائلید و برای آزادی بهاییقائل نیستند آن‌گاه حمایت قاطعانهGPL از آزادی كاربران را چیز بدی می‌پنداریم. ازسوی دیگر اگر برای آزادی ارزش قائل باشید، خوشحال خواهید شد كه GPL سد راهتوسعه‌دهندگان بی‌قیدی است كه از نوآوری‌های وسوسه‌انگیز به عنوان طعمه برایكاربران استفاده می‌كنند تا از آزادی‌شان دست بكشند. از آن‌جا كه مصمم هستم آزادیمرا حفظ كنم از نرم‌افزار غیرآزاد استفاده نخواهم كرد. پس اگر نوآوری‌های شمانرم‌افزار غیرآزاد می‌باشد، لطفاً آن‌ها را ننویسید. لطفاً كار دیگری انجام دهید. كاری كه نفی‌كننده آزادی كاربران نباشد.
• استیو بالمر، مدیر اجرایی مایكروسافت، گفته است: «از حدود سه سال پیش ما امنیتنرم‌افزاری را در اولویت قرار داده‌ایم.» آیا امنیت نرم‌افزار برای گنو نیز دراولویت است؟
  o من چنین نظری ندارم اما تلا‌ش می‌كنیم آن‌را ایمن سازیم.
  • چراGCC هنوز دارای هیچ فناوری حفاظتی حافظه‌ای نیست؟
  o من از توسعه‌دهندگانGCC خواهم خواست تا نگاهی به این روش‌ها داشته باشند و من را در مورد امكان نصب یك یاچند تا از آن‌ها درGCC مطلع سازند.
  • آیا پروژه گنو استانداردهایی چون IEEE واستانداردهای بالفعل را پذیرفته و به رسمیت می‌شناسد؟
  o ما از همه استانداردهاتا زمانی كه برای كاربران مفید باشد تبعیت می‌كنیم. با این حال ما آن‌ها را نه بهعنوان اجبار بلكه صرفاً پیشنهاد تلقی می‌كنیم. اما اگر رها كردن یك استاندارد برایكاربران راحت‌تر باشد، این كار را می‌كنیم. به عنوان مثال، C استاندارد، كامپایلررا ملزم می‌كند كه ورودی‌هایی كه با قواعد Syntax (نحوی) سازگاری ندارند را گزارشكندGCC . اما گونه‌هایی از C را دارد كه اجازه می‌دهد از اعلام این ناهماهنگی‌هاصرف‌نظر كنید و این یعنی تداخل با استاندارد. من برای حل این مسأله تابعی بهنام-ansi را قرار داده‌ام تا اعلا‌م گزارش‌های خطا را غیرفعال كند. ضمن آن‌كه- - pedantic را هم قرار داده‌ام تا رفتار كامپایلر مطابق با استاندارد باشد. در واقع - - pedantic برای آن است كه نگوییم این كامپایلر منطبق برC ‌استاندارد نمی‌باشد. یعنی ابزارهایGNU مانندdf و du تا زمانی كه متغیر POSIXLY-CORRECT را تنظیم نكنید،از دستورالعمل POSIX تبعیت نخواهند كرد. مثلا‌ً در GNU به طور معمولdf وau فضایحافظه را با كیلو (k) گزارش می‌كنند حال آن‌كهPOSIX می‌گوید كه باید از واحدهای ۵۱۲بایتی استفاده كنید. اگر متغیری كه گفتم را تنظیم كنید،df و au نیز از واحدهای ۵۱۲بایتی استفاده خواهند نمود.
  پی‌نوشت:
  (۱) لغتproperietary در فارسیمعمولا‌ً به معنای اختصاصی به‌كار گرفته شده است. اما به نظر می‌آید كه معادل چندانمناسبی نباشد، زیرا تعریف دقیق آن نرم‌افزاری است كه در مالكیت شركتی خاص قرار داردو یا تحت قوانین مربوط به مارك تجاری ثبت شده (Registered Trade Mark) می‌باشد. بنابراین “متملكانه” شاید معادل مناسب‌تری باشد. ولیكن در این متن به همان معادل “اختصاصی” اكتفا شده است.

برای خرید و دانلود پروژه های الکترونیک برنامه نویسی کامپیوتر و پروژه های آماری ما، به قسمت (آرشیو فایلهای فروشگاه) بروید ......